مقدمه و کلیات
تغییراتی که با گذشت زمان در نظام سلامت به وجود آمده است، باعث شده تا به یک نظام پیچیده و متغیر تبدیل شود. همچنین این سیستم پیچیده قسمت بزرگی از هزینههای دولتی را در بر میگیرد. بنابراین نیاز به بهبود در این سیستمها بسیار احساس شده و وجود یک دید سیستمی، مورد توجه واقع میشود. با وجود پزشکان با تجربه، نیروی انسانی متبحر و امکانات مناسب مشاهده میشود هنوز سازمانهای وابسته به نظام سلامت مانند بیمارستانها، کلینیکها و سایر مراکز با مشکلات زیادی مواجه هستند. هر چند تمام بخشها و افراد مسئولیتهای خود را به درستی و بینقص انجام میدهند، اما در اکثر موارد مشاهده شده عمده این مشکلات به دلیل عدم وجود یک نگاه سیستمی به این مراکز است. مهندسی سیستمها کمک میکند تا سیستمهای موجود سلامت شناسایی، بررسی و آنالیز شوند؛ سپس با ارائه راهحلهایی، سیستم کاراتر عمل کند و بهرهوری سیستم افزایش یابد. این امر باعث میشود بیمارستانها بیمارمحور، پاسخگو و انعطاف پذیرتر باشند.در ادامه نمونههایی از اقداماتی که مهندسین سیستمهای سلامت میتوانند انجام دهند مطرح شده است. البته با توجه به گسترده بودن حوزههای مطالعاتی مهندسی صنایع، تقریباً تمام قسمتهای نظام سلامت میتواند از این اقدامات بهره ببرد، اما در اینجا فقط به چند مورد اکتفا میشود.
- تیمهای بهبود کیفیت میتوانند نقش بسیار مهمی در قسمتهای مختلف بیمارستان داشته باشند و با توجه به الزاماتی که جدیداً با استفاده از استانداردهای اعتبار بخشی در بیمارستانها به وجود آمده است، نیاز به این تیمها در این مراکز بیشتر احساس میشود.
- صفهای انتظار در بیمارستانها یکی از مهمترین عوامل نارضایتی بیماران است که باعث به وجود آمدن مشکلات زیادی میشود. صفهای انتظار در قسمتهایی چون پذیرش و ترخیص بیشتر خودنمایی میکند. همچنین بخش پاراکلینیک بیمارستانها نیز اغلب دچار این مشکل میباشد. در اکثر موارد با یک نگاه سیستمی و فرایندی و با استفاده از مهندسی مجدد می توان این مشکل را حل کرد یا تا حد امکان کاهش داد.
- اتاق عمل یک قسمت بسیار مهم و درآمدزا برای بیمارستانها است و بیکاری آن باعث خواب سرمایه عظیمی میشود. برنامهریزی و زمانبندی اتاق عمل برای استفاده بهینه از آن در جراحیهای مختلف یکی از مواردی است که تا کنون بررسیهایی روی آن صورت گرفته است.
- سازمان انتقال خون یکی دیگر از بخشهای مهمی است که نیاز به برنامهریزیهای دقیقی دارد. با توجه به موجودیت خون، مباحث حمل و نقل و کنترل موجودی میتواند در برنامهریزیهایی که برای این سازمان انجام میگیرد تأثیر بسزایی داشته باشد.
- برنامهریزی و شیفتبندی پرستاران هم از مباحث مهم در بیمارستانهاست که با استفاده از ابزارهای مهندسی صنایع قابل حل است.
چشم انداز
"ارائه راهکارهایی جهت بهبود سیستمها و فرایندهای سلامت در سطح ملی"ماموریت هسته پژوهشی
- ایجاد قطب علمی مهندسی سلامت و مهندسی سیستمهای بیمارستانی در سطح کشور
- ارتباط با شبکه جهانی و تبادل نظر و اطلاعات با آنها
- شناسایی مشکلات بالقوه سیستم سلامت
- ارائه راه حل‌های کارآمد و اثربخش
- استفاده از روش‌های پیشرفته، تحقیق در عملیات برای کمک به تصمیم گیری بهتر
- شناسایی، استفاده از ابزارها، کاربردهای مهندسی صنایع، استفاده از انفورماتیک سلامت به عنوان ابزارهای اساسی در موثر سیستمهای سلامت
محورهای تحقیقاتی هسته پژوهشی
- بهینه سازی تصمیمات در سیستمهای سلامت
- مدیریت تضاد در سیستمهای سلامت
- صف انتظار سیستمهای سلامت
- شبیه سازی سیستمهای سلامت
- مدیریت زنجیره تامین در بیمارستان
راهکارها
- انجام طرحهای پژوهشی و اجرایی در حوزه مهندسی سیستمهای سلامت
- اجرایی کردن نتایج طرحها در بیمارستانها
- ارتباط دانشجویان مهندسی سلامت با سیستمهای بیمارستانی و انجام پژوهش در این حوزه
اهداف و دستاوردها
- چاپ حداقل 4 مقاله در سال
- ارائه راهکارهای مناسب مهندسی جهت بهبود فرایندهای سلامت
- مدیریت و مهندسی سیستمهای بیمارستانی
ارکان هسته:
سوپروایزر هسته: دکتر حمید پوراصغریمسئول هسته: دکتر محمد مهدی سپهری
دستیار هسته: مهندس روح انگیز اسدی
اعضاء هسته: ،دکتر پژمان شادپور، دکتر توکتم خطیبی، دکتر پیمان شاهرخی مهندس سارا کرمی، مهندس اکرم نخعی، دکتر پریسا خاکشور